آشنایی با زراعت یونجه

مشخصات گیاه‎شناسی یونجه

  ﻳﻮﻧﺠﻪ ﭘﺲ از ﺟﻮانه‎زﻧﻲ دو ﺑﺮگ ﻟﭙﻪاي ﻳﺎ ﻛﻮﺗﻴﻠـﺪوﻧﻲ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣﻲکند، ﻛـﻪ از ﻣﻴـﺎن اﻳـﻦ ﺑﺮگﻫﺎ،  ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ  ﺑﺮگ ﺳﺎده ﺑﻪ وﺟﻮد می‎آﻳﺪ ﻛـﻪ ﺗـﻚ ﺑﺮﮔﭽﻪاي ﺑـﻮده و داراي دﻣبرﮔﻲﻛﺸﻴﺪه اﺳﺖ. ﺑـرگﻫـﺎي ﺑﻌـﺪي ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﻣﺘﻨـﺎوب، ﺳـﻪ ﺑﺮﮔﭽﻪای و دمبرگ‎دار ظاهر می‎شوند. البته در برخی از ارقام، برگ‎های حقیقی چند برگچه‎ای هستند. برگچه‎های ارقام و اکوتیپ‎های مختلف از نظر اندازه بسیار متفاوت بوده و از نظر شکلی نیز از حالت به نسبت باریک تا کروی دیده می‎شوند، ولی اکثرا تخم مرغی شکل هستند. ساقه‎های یونجه از حالت عمودی تا مایل به خوابیده دیده می‌شوند. کرک‎های نرم و ریزی ساقه‎های یونجه را می‎پوشانند. یونجه بسته به نوع رقم دارای ریشه اصلی، ریشه‎های جانبی، ریشه‎های خزنده و ریزوم‎ها است. یونجه دارای گل آذین محوری یا گل آذین خوشه‎ای است که از نظر درازا و تراکم گوناگون است. حدود 5 تا 50 گل در گل آذین یونجه می‎تواند وجود داشته باشد. رنگ گل در یونجه متفاوت است و به رنگ‎های ارغوانی، سفید، بنفش، زرد و یا ترکیبی از آن‎ها دیده می‎شود، ولی رنگ اغلب گل‎ها در یونجه ارغوانی است. میوه یونجه به صورت یک نیام یا غلاف پیچ‎دار و حلزونی با بذرهای قلوه‎ای شکل می‎باشد و دارای دو تا چهار پیچش است. در طول رسیدن نیام یونجه، بذرهای درون آن به هم نزدیک شده و به علت رشد بیرونی سه گوش بنظر می‎رسند. بذرهای یونجه بطور معمول بصورت قلوه‎ای شکل دیده می‎شوند، هر چند گاهی به شکل بیضی و سه گوش نیز دیده می‎شوند.

جدول 1- مشخصات گیاه شناسی یونجه

مدیریت علف عای هرز برای تولید یونجه بسیار ضروری است. علف های هرز با ایجاد رقابت در استفاده از فضا، مواد غذایی، نور و آب و نیز کاستن از کیفیت یونجه برداشت شده، میتوانند آسیب و زیان های فراوانی را ایجاد کند. یکی از مهمترین علف های هرز مزرعه یونجه سس است. سس یونجه علاوه بر کاهش کمی محصول، در صورت اختلاط با علوفه باعث کاهش ارزش اقتصادی آن ها نیز میشود. چندین علف کش پس از ظهور و پیش از ظهور برای کنترل سس میتوان استفاده کرد. علف کش های پیش از ظهور مانند (کرب، ترفلان، پراول) و علف کش های پس از ظهور مانند (داکتال، راپتور، پرسیویت و گراماکسون) اشاره کرد.

برداشت

ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻳﻮﻧﺠﻪ در ﻫﺮﭼﻴﻦ ﺑﺮداري ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﭼﻴﻦ ﻫﺎ و ﺑﻠﻮغ ﮔﻴﺎه اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑـﺪ. از دﻳﺪﮔﺎه ﻧﻈﺮي ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻋﻠﻮﻓﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﻫﻨﮕﺎم رﺳﻴﺪن ﮔﻴـﺎه ﺑـﻪ ﻣﺮﺣﻠـﻪ ﺷـﻜﻮﻓﻪدﻫـﻲ، ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻳﺪ. وﻟﻲ در ﻋﻤﻞ، ﺑﻪ ﻋﻠﺖ رﻳﺰش ﺑرگﻫﺎ و ﺑﺮﺧﻲ از دﻳﮕﺮ ﺑﺨﺶﻫـﺎي ﮔﻴـﺎه ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ ﻣﻴﺰان ﻋﻤﻠﻜﺮد در ﻫﻨﮕﺎم 50 درﺻﺪ ﮔﻠﺪﻫﻲ    و ﻳﺎ ﻛﻤـﻲ ﭘـﺲ از آن ﺑﻪ دﺳـﺖ ﻣﻲآید. اﻓﺰاﻳﺶ ﻋﻤﻠﻜﺮد در ﻃﻲ ﻣﺮاﺣﻞ رﺷﺪ اوﻟﻴﻪ ﺗﺎ اواﻳﻞ ﮔﻠﺪﻫﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻄﻲ ﺑﻮده، وﻟﻲ ﭘـﺲ از اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ از ﺷﻴﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻪ ﺷﺪت ﻛﻢ میﺷﻮد. اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﻃﻮرﻛﻠﻲ، ﺳﺮﻋﺖ واﻗﻌﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺑﻮده و ﺑﻪ ﻋﺎﻣﻞﻫـﺎ ي ﻣﺨﺘﻠﻔـﻲ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﺷـﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄـﻲ، ﺣﺎصلﺧﻴـﺰ ي ﺧـﺎك، رﻃﻮﺑﺖ ﺧﺎك، رﻗﻢ ﻳﺎ اﻛﻮﺗﻴﭗ ﻳﻮﻧﺠﻪ و دﻳﮕﺮ ﻋﺎﻣﻞﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ زراﻋﻲ ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد.

ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻳﻮﻧﺠـﻪ در اواﻳـﻞ روز و ﺑﻲ درﻧـﮓ ﭘـﺲ از ﭘﺎﻳـﺎن ﺷـﺒﻨﻢ ﺑـﺮ روي ﮔﻴـﺎه ﺑﺮداﺷﺖ ﺷﻮد. ﺑﺮداﺷﺖ ﻳﻮﻧﺠﻪ در اواﻳﻞ ﺻﺒﺢ اﻳﻦ اﺟﺎزه را ﺧﻮاﻫﺪ داد ﻛـﻪ ﻋﻠﻮﻓـﻪ ﻃـﻲ ﻳـﻚ روز ﻛﺎﻣل ﺧﺸﻜﺎﻧﺪه ﺷﻮد و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻪ ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ رﺳﺎﻧﺪن زﻣﺎن ﺧـﺸﻚ ﺷـﺪن،آﺳﻴﺐ و زﻳـﺎن ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﻨﻔﺲ ﺑﻪ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺑﺮﺳﺪ و ﻋﻠﻮﻓﻪ ﻃﻲ زﻣﺎن ﻛﻮﺗﺎﻫ‎ﺘﺮي از ﻳﻮﻧﺠﻪزار ﮔﺮدآوري ﺷـﻮد و  از ﮔﺰﻧﺪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻧﺎﻣﺴﺎﻋﺪ آب و ﻫﻮاﻳﻲ در اﻣﺎن ﺑﻤﺎﻧﺪ.

شکل 4- برداشت یونجه