آفات مهم نعنا
دو آفت مهم برای نعنا، کرم ریشه یا سوراخ‌کننده ریزوم نعنا و کنه تارعنکبوتی و آفت دیگر، شته‌ها هستند.
1-سوراخ‌کننده ریزوم نعنا: این آفت که بیشتر در آمریکای شمالی گزارش شده، در کاهش محصول نعنا فلفلی و نعنا دشتی تاثیر بسیاری دارد. مشخصات این آفت به شرح زیر است:
-لاروهای جوان این آفت از برگ‌های نعنا استفاده می‌کند ولی لاروهای بالغ از ریزوم تغذیه می‌کنند.
- نام علمی حشره Fumibotys fumalis است.
- حشرات بالغ تخم‌های خود را در امتداد رگبرگ‌های دو طرف برگ می‌گذارند. آنها بیضی، صاف و شفاف به رنگ سفید بوده و پیش از تفریخ به رنگ قهوه‌ای مایل به سبز در می‌آیند. بسته به دما، تخم‌ها کمابیش در 5 تا 10 روز تفریخ می‌شوند.
- لاروها به مدت 2 تا 4 روز از برگ تغذیه می‌کنند و سپس به سطح خاک می‌ریزند و ریزوم‌ها را سوراخ می‌کنند. لاروهای بالغ، سفید یا برنزه با سر قهوه‌ای مایل به قرمز هستند که طول آنها کمابیش 12 میلی‌متر است.
- لاروها در اواخر مهرماه، ریزوم‌ها را برای زمستانگذرانی به شیوه خواب زمستانی درست زیر سطح (4-2 سانتی‌متر زیر) ترک می‌کند.
- لارو در بهار شفیره میزند.
- منافذ ریشه نعنای بالغ از اواسط تا اواخر خرداد ماه آغاز به ظهور می‌کنند، اوج ظهور از اواخر تیر تا اوایل مرداد ماه رخ می‌دهد.
روش زیان‌رسانی این آفت اینگونه است که لارو، ریزوم‌های نعنا را سوراخ کرده و از آنها تغذیه می‌کند. زیان اقتصادی به دلیل کاهش کارکرد اسانس، کاهش کیفیت اسانس و کاهش تولید کمتر از پایه‌های نعنا است.
در کنترل بیولوژیکی میتوان از نماتدهای پارازیت استفاده کرد. انجام عملیات خاکورزی در اواخر پاییز یا بهار هنگامی که لارو حشره در حال زمستانگذرانی است یا پیش از پیدایش حشره‌های بالغ در خرداد ماه می‌تواند کارآمد باشد. تناوب زراعی با کشت یک گیاه غیر میزبان نیز سودمند است.
2-کنه تار عنکبوتی: کنه تار عنکبوتی دو لکه‌ای با نام علمیTetranychus urticae Koch ، یکی از آفات اصلی نعنا فلفلی و نعنا دشتی در آمریکای شمالی است. مشخصات این کنه به شرح زیر است:
-کنه‌های تار عنکبوتی از محتوای سلول‌های برگ تغذیه می‌کنند و سبب کندی فتوسنتز و افزایش تنش آب می‌شوند.
-نشانه‌های اولیه آسیب کنه به صورت لکه‌های کوچک نقره‌ای یا زرد در سطح بالایی برگ نعنا ظاهر می‌شود. -خسارت ناشی از تراکم زیاد کنه‌ها همانند تنش آبی است. برگ‌ها قهوه‌ای می‌شوند و سرانجام می‌ریزند.
-جمعیت کنه‌های عنکبوتی بسیار شلوغ است. جمع شدن جمعیت در مناطق محلی به نام نقاط داغ اتفاق می‌افتد. با افزایش جمعیت کنه‌ها، نقاط داغ بزرگ می‌شوند.
-جمعیت کنه‌ها ممکن است به شدت به یک یا چند منطقه از یک کشتزار آسیب برساند و دیگر مناطق از همان کشتزار را بدون آلودگی ترک کند.
-بروموپروپیلات و پروپارژیت از کنه‌کش‌های تولید داخل کشور هستند که می‌توانند برای مهار این حشرات استفاده شوند.
3-شته نعنا: اگر برگ‌های گیاه لوله شده‌اند، چروک می‌شوند و یا زرد می‌شوند، احتمال دارد شته به آنها حمله کرده باشد. شته‌ها موجوداتی ریز به رنگ‌های زرد، سبز، مشکی یا از این دست رنگ‌ها هستند. این موجودات شیره گیاه را با دهان خرطوم مانندشان می‌مکند و به اصطلاح جان گیاه را می‌گیرند. شته‌ها را میتوان به کمک فشار آب، صابون‌های حشرهکش، پنبه آغشته به الکل و سموم ارگانیک از بین برد.
شکل1- شته نعنا
شته نعنا دارای مشخصات زیر است:
-شته نعنا گونه‌ای شته با نام Ovatus crataegarius است.
-فرم‌های بدون بال به رنگ سبز تا زرد- سبز هستند که گاهی دارای نشانه‌های خالدار و تیره است.
-فرم‌های بالدار دارای سر و سینه قهوه‌ای تیره هستند.
-سنین بالای جمعیت شته‌ها، ساقه و برگ نعنا را از رشد بازداشته و سبب تغییر شکل آنها می‌شوند، گیاهان را مستعد تنش آبی می‌کنند و عسلک ترشح می‌کنند که می‌تواند به آفتاب سوختگی برگ کمک کند یا آنها را با کپک سیاه و دوده‌ای بپوشاند.
شته‌ها را میتوان با فشار آب و یا پاشیدن محلول‌های شوینده از گیاه زدود ولی برای کشت‌های تجاری، استفاده از سموم، اجتناب‌ناپذیر است. معروفترین سموم معرفی شده، پیریمکارپ، پیمتروزین، دیکلرووس، هپتنوفوس و صابون حشرهکش پالیزین هستند.