مقاله آشنایی با بیماری‌های سبزیجات برگی در گلخانه (قسمت اول)

هر یک از سبزیجات و صیفی‌جات ممکن است بیماری‌های مخصوص به خود را داشته باشند. به همین دلیل راه مبارزه با هر یک از این بیماری‌ها متفاوت است. اغلب استفاده از سموم شیمیایی و ارگانیک باعث نابودی آفات و بیماری ها می شود. البته برخی اوقات باید پیش از کاشت و پرورش محصول برای جلوگیری از شیوع آفات و بیماری‌ها، اقداماتی را انجام داد.

 

پوسیدگی سفید

عامل بیماری: S. minor, Sclerotinia sclerotiorum

علائم بیماری معمولا در روی ساقه نزدیک به سطح خاک به صورت لکه‌هی آبسوخته نمایان می‌شود. آلودگی سپس به طرف بالا یا پایین به سمت ریشه گسترش می‌یتبدو محل اتصال برگ به ساقه آلوده می‌شود. مرگ برگ‌ها از برگ‌های خارجی آغاز و به سمت برگ‌های داخلی ادامه می‌یابد. برگ‌های داخلی به دلیل هجوم میکروارگانیسم‌های ثانویه ممکن است نرم و آبکی شوند. بوته‌ها به آسانی از زمین بیرون آورده می‌شوند.در شرایط مرطوب میسلیوم سفید قارچ ممکن است تمام سطح برگ‌ها را بپوشاند. سختینه‌های قارچ عامل بیماری نیز به صورت ساختارهای سیاه رنگ روی ریشه یا بوته تشکیل می‌شوند. دمای بهینه برای رشد قارچ بن 15 تا 21 درجه سلسیوس است. سختینه‌ها تا ده سال در خاک زنده می‌مانند ولی در خاک‌های مرطوب دوام بسیار کمتری دارند و در عرض یک‌ سال از بین می‌روند (شکل 1).

آثار خسارت ناشی از Sclerotinia sclerotiorum

شکل 1ـ آثار خسارت ناشی از Sclerotinia sclerotiorum

مدیریت

کاشت ارقام مقاوم، رعایت تناوب زراعی، انهدام بقایای آلوده گیاهی با انجام شخم عمیق، غرقاب کردن خاک به مدت سه تا شش هفته و استفاده از سموم مناسب به صورت محلول‌پاشی یا در آب آبیاری از روش‌های کنترل این بیماری است.

آنتراکنوز

عامل بیماری: Marssonina panattoniana و Colletotrichum dematium f.sp. spinaciae

بیماری از برگ‌های بیرونی و مسن آغاز و به سمت برگ‌های داخلی گسترش می‌یابد. روی برگ‌ها لکه‌های آبسوخته گرد یا بیضی شکل به قطر دو الی سه میلی‌متر با حاشه قهوه‌ای و مرکز سفید نمایان می‌شوند. لکه‌ها به تدریج بزرک شده و قطرشان تا دو ساننتی‌متر می‌رسد. ادغام لکه‌ها منججر به سوختگی قسمت بزرگی از برگ می‌شود. وسط لکه‌ها کاهی می‌افتد. لکه‌های روی رگبرگ اصلی و دمبرگ نیز بیضی شکل فرورفته و کرم رنگ هستند. در شدت آلودگی بوته زرد و کوچک می‌ماند. اندام‌های باردهی سیاه و ریز قارچ که همان آسروول هستند در بافت بیمار به تعداد زیاد تشکیل می‌شود که علامت مشخصه این بیماری از بیماری‌های مشابه است. دمای 15 تا 20 درجه سلسیوس و رطوبت بالا بهترین شرایط وقوع و گسترش بیماری است (شکل 2).

آثار خسارت ناشی از Marssonina panattoniana

شکل 2ـ آثار خسارت ناشی از Marssonina panattoniana

مدیریت

کاشت بذر سالم و ضدعفونی شده، جمع‌آوری و انهدام بقایای گیاهی آلوده، کاهش رطوبت سطح برگ با تنظیم و اصلاح روش یا زمان آبیاری در طول روز، کوددهی متعادل و متناسب با نیاز گیاه، دفع علف‌های هرز و بوته‌های کاهوی وحشی، اجتناب از رفت و آمد در هنگام رطوبت بالا از جمله روش‌های مدیریت این بیماری است که برای کنترل شیمیایی این بیماری، قارچ‌کش‌های مؤثر در سایر محصولات بایستی ابتدا در سطوح کم روی اسفناج آزمایش شوند.

 

قادری،  رضا(1400). گلخانه از دیدگاه یک گیاه‌پزشک (چاپ اول). شیراز: انتشارات مرجع علم.

ارسال نظر