مقاله آشنایی با بیماری‌های توت‌فرنگی در گلخانه (قسمت چهارم)

کاشت انواع توت‌فرنگی گلخانه‌ای مزایای زیادی را به همراه دارد. محیط گلخانه بهترین مکان برای رشد و پرورش انواع توت‌فرنگی است. اگر می‌خواهید توت‌فرنگی‌ها از سرمای هوا یا افزایش غیرمنتظره‌ دما محافظت شوند، گلخانه بهترین مکان است. سعی کنید قبل از این‌که گیاهان به گلدهی برسند دما را درحد ۱۵ درجه سانتی‌گراد تنظیم کنید.

 

پوسیدگی چرمی

 عامل بیماری: Phytophthora cactorum

بالا بودن رطوبت در زمان برداشت موجب بروز آلودگی تا سطح ۵۰ درصد می‌گردد. قارچ عامل بیماری خاکزی بوده که در حالت معمول میوه را آلوده می‌کند، ولی گاهی آلودگی گل و پوسیدگی طوقه نیز گزارش شده است. علائم بر اساس مرحله رشدی میوه متفاوت است. در میوه نارس و سبز نواحی آلوده شده به صورت قهوه‌ای تیره و یا سبز با حاشیه قهوه‌ای دیده می‌شود. پس از گسترش پوسیدگی، کل میوه به رنگ قهوه‌ای با بافت چرمی در می‌آید. میوه آلوده در مقایسه با میوه‌های عادی نرم‌تر و تلخ مزه است. در صورت تهیه برش عرضی از بافت آلوده، یک ناحیه مشخص تیره رنگ دیده می‌شود. زمستانگذرانی قارچ عامل بیماری به صورت اسپور بر روی میوه‌های مومیایی شده و یا درون خاک صورت می‌گیرد (شکل 1).

علائم ناشی از بیماری پوسیدگی چرمی توت‌فرنگی

شکل 1ـ علائم ناشی از بیماری پوسیدگی چرمی توت‌فرنگی

مدیریت

1ـ کاشت نشا در خاک دارای زهکش مناسب

2ـ استفاده از مالچ پلاستیکی در بین ردیف‌ها و بوته‌های کاشته شده

3ـ مهار زیستی به وسیله باکتری Serratia plymuthica قبل از کاشت

4ـ استفاده از قارچ‌کش‌های متالاکسیل یا فوزتیل آلومنيوم

پوسیدگی آبکی میوه

عامل بیماری: Rhizopus stolonifer

پوسیدگی آبکی میوه یک بیماری پس از برداشت و در حین انبارداری است. لکه‌های آبسوخته و تغییر رنگ یافته بر روی میوه به وجود می‌آیند. میوه به سرعت نرم و لهیده شده و عامل بیماری با رشد روی سطح میوه‌ها و ترشح آنزیم‌های تجزیه کننده دیواره سلول، موجب آبکی شدن بافت می‌شود. عامل بیماری از طریق زخم وارد میوه می‌شود. قارچ در تمام طول سال فعال می‌باشد.

مدیریت

1ـ انتقال سریع ميوه برداشت شده به سردخانه

2ـ برداشت میوه در صبح زود

3ـ اقدام‌های به‌زراعی از قبیل جلوگیری از زخمی شدن میوه

پوسیدگی میوه ناشی از موکور

عامل بیماری: Mucur mucedo

این بیماری بعد از برداشت ظاهر شده و در درجه حرارت بالاتر از ۲۷ درجه سلسیوس فعالیتش متوقف می‌شود. علایم بیماری مشابه پوسیدگی آبکی میوه است (شکل 2).

علائم ناشی از Mucur mucedo

شکل 2ـ علائم ناشی از Mucur mucedo

مدیریت

1ـ جمع‌آوری کلیه میوه‌های ریخته در سطح گلخانه

2ـ رعایت اقدامات بهداشتی

3ـ استفاده از سموم کاپتان با ایپرودیون

پوسیدگی سیاه ریشه

عامل بیماری: قارچ، نماتد یا آسیب ناشی از یخ زدن بوته

تمام ریشه سیاه شده و توانایی رشد مجدد را نخواهد داشت. علائم روی اندام‌های هوایی مانند تنش خشکی است؛ بوته کوچک‌تر و رنگ پریده بوده و در هوای گرم غالبا پژمرده است. راه تشخیص بیماری بیرون آوردن گیاه از خاک در زمان تشکیل میوه و بررسی دقیق ریشه‌ها است. ریشه‌های آلوده توسعه کمتری داشته و لکه‌های سیاه رنگ و بی‌شکل در امتداد ریشه به وجود می‌آیند. در نتیجه گسترش بیماری، لکه‌های سیاه رنگ به طرف بالا، پایین و بخش داخلی کورتکس پیشروی می‌کنند.

مدیریت

1ـ کاشت در خاک‌های با زهکش مناسب و جلوگیری از سفت شدن خاک

2ـ استفاده از نشاء سالم

3ـ اجتناب از خشک شدن ریشه در حین انتقال

قادری،  رضا(1400). گلخانه از دیدگاه یک گیاه‌پزشک (چاپ اول). شیراز: انتشارات مرجع علم.