مشخصات گیاه‌شناسی نعنا فلفلی
نعنا فلفلی با نام علمی (Mentha piperita L) از خانواده (Lamiaceae)،گياهی است علفی و چندساله، دارای ساقه‌های خزنده (استولون) و ساقه‌های زيرزمينی (ريزوم)، ساقه‌اش چهارگوش به رنگ قرمز مايل به بنفش كه برگ‌های بيضوی شكلی به صورت متقابل روی آن قرار می‌گيرند. گل‌های آن به رنگ بنفش هستند و ميوهاش كپسولی به رنگ قرمز است كه دارای بذوری بدون قوه رويشی می‌باشد. استولون نوعی ساقه و دارای گره‌هايی است كه از محل آن‌ها ريشه توليد می‌شود. استولون‌های دارای حداقل 2 گره را كه از گياهان 2 تا 3 ساله جدا كرده برای كشت استفاده می‌کنند. فاصله كشت بين رديف‌ها 50 سانتيمتر است و فاصله دو بوته روی رديف‌ها 20 تا 30 سانتيمتر می‌باشد.
جدول1- مشخصات گیاه‌شناسی نعنا فلفلی
|
نام فارسی
|
نعنا فلفلی
|
|
نام انگلیسی
|
Peppermint
|
|
نام علمی
|
Mentha piperita L
|
|
خانواده
|
Lamiaceae
|
شکل 1- آشنایی با بوته، برگ، گل و ریزوم نعنا فلفلی
کاشت
نعنا فلفلی را در اكثر مكان‌ها میتوان كاشت ولی در شرايط روز بلند و رطوبت بالا و دمای 18 تا 20 درجه دارای بهترين عملكرد كمی و كيفی است. به دليل داشتن ريشه‌های سطحی بايستی درفواصل كوتاه و به مقدار نسبتا زياد آبياری شود. اين گياه خاک‌های لوم شنی با مقدارهوموس بالا و اسيديته 5 تا 8 را می‌پسندد.
نعنا فلفلی گياهی چندساله است و به همين دليل آماده‌سازی اوليه خاک دارای اهميت فوق‌العاده‌ای می‌باشد. درتابستان (برای كشت پاييزه) يا در پاييز (برای كشت بهاره) 20 تا 30 تن كود دامی كاملا پوسيده را به همراه 50 تا 90 كيلوگرم در هكتار اكسيد فسفر و 60 تا 90 كيلوگرم در هكتار كود ازته به خاک اضافه می‌كنيم. عمليات شخم و تسطيح را اندكی قبل از كاشت انجام می‌دهيم. كشت پاييزه بر كشت بهاره ترجيح دارد، چون در فصل پاييز خاک دارای رطوبت كافی است و گياه در فصل بهار زودتر رشدش را شروع می‌كند.
شکل 2- مزرعه نعنا فلفلی
داشت
توصيه می‌شود هر ساله 90 تا 120 كيلوگرم در هكتار كود ازته به خاک اضافه شود؛ دو سوم آن را در فصل بهار قبل از رويش و يك سوم آن را پس از اولين برداشت سالانه به خاک اضافه می‌كنيم. افزودن ساير عناصرغذايی به آزمايش‌های خاک و وضع گياه بستگی دارد. آبياری منظم و تا حدودی هم مبارزه با علف‌های هرز توصيه می‌شود.
برداشت
سر شاخه‌های گلدار و برگ‌های گياه برداشت می‌شوند. روش و زمان برداشت به نوع مصرف اندام‌های جمع‌آوری شده بستگی دارد. برای استخراج اسانس، برداشت را در زمان گلدهی و برای استفاده از پيكر رويشی، برداشت را قبل ازگلدهی انجام می‌دهيم. برداشت توسط دست يا ماشين به تعداد 2 تا 3 مرتبه در طول فصل رويش صورت می‌گيرد. گياه را از فاصله 5 سانتیمتری خاک قطع می‌كنيم. طبق توصيه محققان بهتر است تا قبل از خرداد ماه برداشت صورت نگيرد، چون تا اين زمان نعنا دارای مقدار زيادی منتون است كه سبب كاهش كيفيت اسانس می‌گردد. عملكرد سالانه محصول تازه 12 تا 20 تن در هكتار است كه حاصل آن، 30 تا 60 كيلوگرم اسانس و 3 تن محصول خشك می‌باشد.
شکل 3- برداشت دستی نعنا فلفلی